صرفنظر از مناقشاتی که بر سر موضوعات اساسی فوق و موضوعات دیگر شده است یک سوال بسیار بنیانی میماند که یا اصلا مورد توجه قرار نگرفته و یا کمتر: آیا پس از برجام فعالیتهای تجاری ایران با سایر کشورها و فعالیت ایران در نظام مالی/بانکی دنیا بواقع به وضعیت قبل از اعمال تحریمها بازگشت؟ برای پاسخ بدین سوال فوقالعاده مهم میتوان به متن 159 صفحهای برجام و پنج ضمیمه آن رجوع کرد و بحثی کارشناسی/حقوقی و البته همواره مناقشهپذیر را آغاز کرد.