در تاریخ 28 بهمن 1400، یکصد و شصت و پنج نمایندۀ جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا سرگشاده‌ای به جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، نوشتند. از آنجا که رجال سیاسی ما اعم از شیفتگان و معارضان آمریکا، نوعا بدین اظهارات جدّی و صریح مقامات قدرتمند آمریکا کمترین توجهی نمی‌کنند لازم دیدم مهم‌ترین مطالب این سرگشاده را بازگو کنم تا قدری روشن‌تر شود که روی‌هم‌رفته با چگونه حکومتی در آمریکا مواجهیم و فرجام توافق ظاهرا قریب‌الوقوع چه خواهد بود. در سرگشاده آمده:
– «رژیم ایران خواستار ”ضمانتی“ است که تحریم‌های آمریکا هرگز بازتحمیل نخواهد شد مادام که آنها به شروط توافقنامه دربارۀ برنامۀ هسته‌ایِ غیرقانونی‌شان پایبند بمانند.»
– «ما مجبوریم به شما (جو بایدن) یادآوری کنیم که شما اختیار چنین ”ضمانتی“ را ندارید.»
– «در واقع، در صورتی که شما با رهبر عالی ایران بدون تایید رسمی کنگره توافقی کنید آن توافق موقتی و غیرالزام‌آور خواهد بود و به همان سرنوشتی دچار خواهد شد که برجام.»
– «در صورتی که شما (جو بایدن) کنگره را نادیده بیانگارید و نتیجتا اشتباهات دولت اوباما در مورد برجام را تکرار کنید ما اقدامات زیر را ضمانت می‌کنیم.»
1- «ما با هرگونه توافقی که تحریم‌های آمریکا بر رژیم ایران را رفع کند، بدون اینکه ابتدا راستی‌آزمایی کند که آنها بطور کامل تمام فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشدۀ گذشته و حال را توجیه کرده باشند، مخالفت خواهیم کرد. همچنین، رژیم ایران باید زیرساخت‌ها و توانمندی‌های غنی‌سازی و بازفرآوری‌شان را بطور کامل برچینند. نیز، باید تمام برنامۀ تحقیق و توسعه بر موشک‌هایی با قابلیت کاربرد هسته‌ای را بنحو قابل راستی‌آزمایی پایان بخشد و تمام موشک‌های موجود با قابلیت کاربرد هسته‌ای را بطور کامل اوراق کند. همچنین، ایران باید تمام حمایت‌های خود از تروریسم را به نحو قابل راستی‌آزمایی متوقف کند، و تمام گروگان‌های آمریکایی را آزاد کند و محکومیت‌های دادگاه‌های فدرال نسبت به قربانیان آمریکایی اعمال تروریستی‌ای که رژیم ایران بانی آنها بوده را پرداخت کند.»
2- «ما هر توافقی که در وین حاصل شود و برای تصویب به سنای آمریکا تسلیم نشود ـــ شامل همه و هرگونه توافقات محرمانه با ایران بنحو مستقیم یا در حاشیۀ گفت‌وگوهای رسمی ـــ غیرالزامی خواهیم دانست.»
3- «ما لاینقطع تلاش خواهیم کرد تا هرگونه تحریم مربوط به تروریسم، موشک‌ها، یا حقوق بشر را که با چنین توافقی رفع، تعلیق یا تضعیف شده باشد ـــ شامل تحریم‌های حوزۀ تروریسم که بر بانک مرکزی ایران و شرکت ملی نفت ایران اعمال شده ـــ مجددا تحمیل کنیم.
4- «ما با هر تلاشی جهت لغو نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی خارجی مخالفت خواهیم کرد و تلاش خواهیم کرد تحریم‌های آمریکا را بر تمام نهادهای دولتی، بانکها، شرکت‌ها و افرادی که مرتبط با سپاه پاسداران هستند گسترش دهیم.»
– اگر تا اینجا می‌شد از بسیاری از مواضع شدید و غلیظ آشکار نمایندگان مجلس نمایندگان با دلدادگی یا خوش‌بینی افراطی به آمریکاییان چشم‌پوشی کرد آخرین جملۀ سرگشادۀ کوتاه و تهدیدآمیز آنها جایی برای ”انشاالله گربه است“ باقی نمی‌گذارد: «ما مصرّانه از شما می‌خواهیم این مسیر را تغییر دهید، از شکست‌های برجام درس بگیرید، و با کنگره کار کنید تا فشار حداکثری را بر رژیم ایران وارد کنیم».
این جملۀ آخر سرگشادۀ نمایندگان جمهوری‌خواه بیانگر دقیق نوع نگرش عموم رجال سیاسی جمهوری‌خواه است، خواه در سنا باشند یا در مجلس نمایندگان، خواه در دولت باشند یا در اندیشکده‌های آمریکایی: برجام، بی‌برجام! باید فشار حداکثری آورد تا مآلا به سرنگونی رژیم ایران منجر شود و رژیمی جایگزین شود که کاملا رام و همراه باشد.
چند نکتۀ حائز توجه:
1-براستی روشن نیست که توپ و تشرهای کنگره به بایدن نه تنها جایی برای هیچ‌گونه تضمینی از سوی آمریکا باقی نمی‌گذارد که به زبان شفاف و قاطعی می‌گوید چنانچه توافق با ایران مورد تایید رسمی کنگره قرار نگیرد مجددا نقض و پاره خواهد شد؟
2- آنجا که از «برنامۀ هسته‌ای غیرقانونی» ایران سخن گفته شده آیا بوضوح روشن نیست که جمهوری‌خواهان موضع تمام سیاستمداران آمریکا را حکایت می‌کنند؟ و این یعنی، از نظر ایشان، صدر تا ذیل تاسیسات هسته‌ای ایران غیرقانونی است و باید مضمحل و برچیده شود.
3- آیا حقیقتا روشن نیست که ”توجیه قابل راستی‌آزماییِ“ «تمام فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشدۀ گذشته و حال» ایران، یعنی ایران باید تا قیام قیامت بدود، که بیشتر! زیرا ”توجیه قابل راستی‌آزمایی“، چاه عمیقی است که هر چه بیشتر حفّاری‌اش کنید انتهایش، ناپیداتر و لایتناهی‌تر خواهد شد؟ و چرا لایتناهی‌تر؟ زیرا هیچ‌یک از دو مفهوم ”توجیه“ و ”راستی‌آزمایی“، هیچ ضوابط و قواعد بخوبی‌ـ‌تعریف‌شدۀ اجماع‌شده‌ای ندارند و بدین ترتیب است که آمریکاییان علی‌الدّوام ضابطه می‌تراشند و ایرانیان هم باید تا رمق در جان دارند بدوند تا رضایت جلب کنند.
4- وقتی به صراحت گفته می‌شود: «رژیم ایران باید زیرساخت‌ها و توانمندی‌های غنی‌سازی و بازفرآوری‌شان را بطور کامل برچینند» در واقع همان رویکرد نفی کامل تآسیسات هسته‌ای ایران اعلام می‌شود.
5- و آنجا که گفته شده: ایران «باید تمام برنامۀ تحقیق و توسعۀ موشک‌هایی با قابلیت کاربرد هسته‌ای را بنحو قابل راستی‌آزمایی پایان بخشد» اولا، برجام منحصرِ به هسته‌ای به برنامۀ موشکی ایران گره می‌خورد و ثانیا، این «بنحو قابل راستی‌آزمایی» هم هیچ دلالتی ندارد جز اینکه درب تمام تآسیسات و مخازن موشکی ایران، همچون تاسیسات هسته‌ای، باید برای بازرسی‌های بی‌پایان و بی‌کران آمریکاییان گشوده شود.
6- در سرگشاده همچنین آمده که توقف حمایت‌های رژیم ایران از تروریسم باید به نحو قابل راستی‌آزمایی باشد. آیا روشن نیست که قابل راستی‌آزمایی‌شدن توقف این حمایت‌ها، حضور آمریکا را، افزون بر صنایع هسته‌ای و صنایع موشکی، نه تنها در حوزة مبادلات مالی که بر انواع خطوط مواصلاتی و کشتیرانی گسترش خواهد داد؟
7- و بالاخره، با این سخن «ما لاینقطع تلاش خواهیم کرد تا هرگونه تحریم مربوط به تروریسم، موشک‌ها، یا حقوق بشر را که با چنین توافقی رفع، تعلیق یا تضعیف شده باشد ـــ شامل تحریم‌های حوزۀ تروریسم که بر بانک مرکزی ایران و شرکت ملی نفت ایران اعمال شده ـــ مجددا تحمیل کنیم»، نمایندگان جمهوری‌خواه از ناممکن بودن ممانعت از فعال‌سازی تحریم‌های هسته‌ای تحت عنوان تحریم‌های موشکی و تروریسم و حقوق بشر پرده برمی‌دارند.
– آیا برای شورایعالی امنیت ملی ایران این مواضع جمهوری‌خواهان و تبعات آن اظهر من‌الشّمس است و یا تردیدی در آن دارند؟ آیا برای شورایعالی امنیت ملی روشن نیست که بدون تایید و تصویب کنگرۀ آمریکا، نهال برجامی که از سوی تندروهای آمریکادوست حلّال همۀ مشکلات و معضلات ایران نمایانده شده هنوز شاخ و برگی نداده، واشنگتن آن را از ریشه درمی‌آورد؟ در این‌صورت، آیا آثار و نتایج ویرانگر این نقض و لغو مجدد بر فضای سیاسی‌ـاجتماعی‌ـ‌اقتصادی جامعه، و هزینه‌های مالی برچیدن و انبارکردن بخش اعظم تاسیسات هسته‌ای قابل پیش‌بینی نیست؟
انّ الذین قالوا ربناالله ثم استقاموا فلاخوف علیهم و لاهم یحزنون (سورۀ مبارکۀ احقاف: 13) .
سه‌شنبه 15 شهریور 1401